‘Dünya Bu’: Kendin söyle kendin gül

Seçim sathı mailine girdiğimiz, siyasi ittifakları konuştuğumuz şu günlerde bir ittifak da güncel komedide kuruldu ve ‘Dünya Bu’ Gain platformunda yerini aldı. Onca yıkımdan sonra gülmeye ihtiyacımız var mı? Ne kadar acı duyalım ne kadar ciddiyet takınalım? Hayata karşı ne kadar tutarlı yahut kayıtsız olalım? Kendi adıma hiçbir fikrim yok fakat mevzu bahis dizinin güldürü noktasında çok şey vaat ettiğini, “kağıt üstünde” hayli dikkat çektiğini yadsıyamayız. ‘Dünya Bu’ senaryosunda Bates Motel Pro kadrosundan -‘Ayak İşleri’ni de kaleme alan- Volkan Öge ile Kalt’ın sevilen ikilisi Erman Çağlar ve Ozan Akyol’u buluştururken yönetmen koltuğuna ‘Gibi’ dizisinin yönetmeni Ömer Sinir’i oturtarak takıp takıştırıyor, geniş oyuncu kadrosuyla 32 öykü anlatıyor.

‘DÜNYA BU’ MİZAHI: KONSEPT, KONFOR, KİBİR HATTINDA

Senaristlere baktığımızda aklımıza iki şey geliyor: Absürt alternatif mizah ve geyik muhabbeti. Dizi bu başlıkların altını başıboş skeçlerinde doldurarak samimi ve dinamik bir forma, öykünün gelip geçiciliğine güveniyor. Peki, öykü gelip geçiciyse nasıl akılda kalır? Hele bir geyik muhabbeti o an gülmek güldürmek üzere kurgulanmaz mı? Bu noktada zaten dizinin “akıllarda kalmak” gibi bir derdi olmadığını, toplumsal meselelerden ve güncel olaylardan bir sabun köpüğü antolojisi sunmaya niyetlendiğini kavrıyoruz. Samimi dokunuşları malzemesiyle dalga geçerek gerçekleştiren kendisini de karşısına alan böylece hiçbir alanda sorumluluk taahhüt etmeyen dizi kendi konfor pistinde at binmeye çıkıyor. Dizide bu samimiyetin, geyik muhabbetinin garantörü ise ilk madde olan absürt alternatif mizah. Nedir bu mizah ve neden iki tabiri bir arada kullanma ihtiyacı duydum, açmaya çalışayım.

Kalt’ta ve Bates Motel Pro’da gördüğümüz ortak şey absürt mizahtan ziyade absürde yeltenen, absürde eğrilenen, absürdü ortalayan ancak odağa oturamamanın, hedefi vuramamanın rahatlığıyla alternatif bir mizah dili tutturmaları. Yani varoluşsal anlamıyla bir absürtlük, bir yabancılık, herhangi bir düşünsel arayış yok onların dilinde, daha ziyade olayların saçmalığı üzerine geyik denemeleri ve yarı kurmaca yarı güncel yaşamdan devşirme goygoy sahneleri izletiyor, dinletiyorlar. Güldürürken keyif aldıkları anlaşılıyor. Gülerken eğlenme hali yapım sorununu da gideriyor ve ticari güldürülerin kısıtlarının bir nebze aşılmasını sağlıyor. Güldürürken düşündürmek, para kazanmak vb. kaygılar yerini güldürürken gülmek, keyif almak gibi ulvi amaçlara bırakıyor. Bu genç ve dinamik mizahı alternatif kılan unsur ise her şeyden önce yapımı karşısına alması; yapım sorumluluğunu, ağırlığını mümkün mertebe savuşturması. Bu bakımdan adı geçen komedi gruplarının, skeç kolektiflerinin başardığı en önemli şey kendiliğindenci (hayatın her alanını her açıdan değerlendiren) ve alternatif (güncelde yeni bir güncel yaratan) bir mizah alanı açmaları. Yine de bu başarı hayatın içindeki gülüncün gerilla taktikleriyle keşfedilmesini engelliyor. Çünkü açtıkları alan da demince vurguladığımız üzere konforla at koşturulan bir pistten ibaret. Yani yapım yok ama izlenen bir doğrultu, yerleşilen bir düzlem dahası sevilen tabirle konsept (kavram) var.

Çağdaş sanat çalışmalarının “konsept” etiketiyle bir alana sıkıştırılması bir yana günümüzde komedi de giderek konsepte sıkışıyor. Konsept; özet sunan, gelişme bildiren basitliğiyle süreleri kısaltıyor, kesitleri skeçlere dönüştürüyor ve tercihen dilin inceliklerini, özlü deyişleri bazen de özsüz laf kalabalıklarını, susuşlara bağlı jestleri, slapstick sahneleri dayatıyor ama asıl yaratıcılığa ket vuruyor. Epeydir zamandır sırasını bekleyen “alternatif mizah” merceğini olaylara tutarken olaylarda bir seçkiye gidiyor ve “samimi” daha açık bir söyleyişle a noktasından b noktasına doğru “güldürmek üzere” yola çıkan güldürülerin önüne geçiyor. Aslında bu tabloda bugün artık (çoğu) kapanan yahut kamuoyu üzerindeki gücünün pek uzağına düşen mizah dergilerinin yani yayıncılık ilkelerinin, “yayın anlayışı” fikrinin payı büyük. Alternatif mizah temsilcilerinin de 2000’lerdeki LeMan kırılmasından etkilendiğini ve dillerini seçici/gözlemci bir bakışta sabitlediklerini söyleyebiliriz. Bu durum ise “yabancı”dan önce yerliyi, “absürt”ten önce alternatifi veriyor. Yine diyebiliriz ki bu yeni diziler, yeni mizah işleri, “yapım”ı ve onun eti sertleştiren, hazmı zorlaştıran sinirini bir ölçüde giderse de “hayatın editöründen seçmeler” çizgisini aşamıyor. İster istemez hayatın içinden ve “kendinden” uzaklaşmaya, bireyselleşmeye, bir kibre yol açıyor. Gözlemci/seçicinin malzemesini hatta tespitlerini dıştalayan bir kibre varıyor. Belki şöyle bir habere denk gelmediğimiz için teselli bulmalıyız: Senaryosunu Umut Sarıkaya’nın yazdığı bilmem ne dizisi yayında.

BİR BAVULA 32 HİKÂYE

‘Dünya Bu’, dünyasını ve elbette koca bir dünyayı bavula sığdırmış, seyirciyi yolculuğuna davet ediyor. Evvela (intro’da her bölüm dönüyor) bir plajda dedektörle arama yapılıp kum kazılıyor, bir bavul çıkarılıyor. Bavulda betacam kasetten SSD’ye çeşitli formatlarda kaydedilmiş görüntüler bulunurken bir el bu kayıtları sıra sıra yayınlıyor ve her parçada bir skeç izliyoruz. İlk bölümde seyyar satıcıların kongresinde motivasyon konuşması yapan Volkan Öge’yi, hiçbir şey istemeyen misafiri, cinayet mahallinde tutulmaya çalışılan “renkli” zaptı ve ata sözlerinin bazen yıkıcılığa varan çarpıcı etkisini izliyoruz. Daha sonraki bölümlerde de kabaca “doludizgin” ve “saçma sapan” olarak ifade edebileceğimiz öyküler izliyor, Öge, Akyol ile Çağlar’ı çeşitli rollerde görüyoruz. Ayrıca her bölümde ünlü oyuncular çıkıyor karşımıza. Skeçlerin ortak yönü ise güldürmemeleri. Bu yorum başta tuhaf gelebilir zira bir mizah dizisinin güldürmesi beklenir. Televizyon örnekleri gelir akıllara. 80’lerin sonundan itibaren skeçlerin güldürdüğünü biliyoruz. Dahası yaklaşık on yıldır iki büyük televizyon kanalının skeç programlarına ilgi gösterildiği malum. Peki, ‘Dünya Bu’ neden güldürmüyor? Bu yargıda gülmekten kasıt kahkaha atmak yahut tebessüm etmek, iki düşünüp taşınmak mıdır? Hiçbiri… ‘Dünya Bu’, skeçlerini düşünce düzeyine indirerek geyiğini konsept etrafında ilmek ilmek örüyor ve bir bakıma kendine saklıyor. Dingin, sinir bozucu, “siz daha önce bunlara mı gülüyordunuz” diyerek koca bir mizah alışkanlığını yadsıyan bir mizah. İlk bölümleri dizinin, geyik muhabbetini kurmaca bir düzlemde işlemek yerine biraz da skeçlerin kısa ve slogana yatkın doğasından ötürü ham bıraktığını gösteriyor. Malzemeyi önümüze koyup bizim pişirmemiz bekleniyor. Yanı sıra adı konmamış bir “biz herkese hitap etmiyoruz” yanılgısı söz konusu. Bu bir yanılgı çünkü rafine mizah yapıldığı değil alındığı sıra açığa çıkıyor. Rafine olması da bundan değil mi? “Biz rafineyiz, müşteri değil aşçı arıyoruz; bizim güldüğümüze herkes gülmez, malzememizi herkes pişiremez” tavrı masaların rezerve olduğunu açıklayan bir tavır ve senaristlerimizi ironik bir biçimde papyonunu bağlamış garsonlara çeviriyor. Güçlü kalemlerden zaman zaman can sıkan, içeri buyur etmeyen metinler dökülüyor.

TRAJİK Mİ KOMİK Mİ? TARAFINI SEÇ

Bu kötü mü? Mizahta göstermek, söylemek ama hükmü ertelemek büsbütün kötü mü? Yahut daha genelleyerek ifade edersek: mizahın ön koşulu güldürmek midir? Şüphesiz çetrefil bir mesele ve bu konuya dair temel savları dahi bir yazıya sığdırmak imkânsız. Yine de şunu söylemeli: mizaha “işlenmemiş durumlar toplamı” olarak bakabilir, aynı yorumu trajedi için de yapabiliriz. Trajik ve komik sonuçları biz insanlar insanlık birikiminden hareketle tayin eder, bir işlemin ardından ilan ederiz. Bu işlem bazen olaya dönüştürme, kurmacaya sokmak bazen anekdota çevirip sözlü kültüre katmak olabilir. Dolayısıyla mizahta saptama ile işleme arasındaki açı gülme eyleminde gösterir kendini. Güldürmek de bir anlamda araçları ve edebiyatı kullanma yeteneğidir. Komik bir fikir güldürmeyebilir, kötü espriler karşı tarafta “kötü” yargısıyla karşılanabilir, tüm bu durum(lar) fikirlerin, esprilerin mizaha dâhil olmadığını gösterir ki benzer bir sıkıntıya “ofansif mizah” şeklinde ayrıştırılan kültürel tepkide rastlıyoruz. Ofansif mizah bir gülme-gülmeme gerilimi yaratıyor ve gülmenin ahlaki boyutu ağır basıyor. Aslında tam da hayatın sonuçlarından ve yorumlarından doğrulan bir trajik-komik tartışması bu. Bir durumu trajik mi yoksa komik mi bulmalıyız? Ofansif mizah özelinde değerlendirdiğimizde şunu görmekteyiz. Bir espriyi komik bulduğumuzda toplumsal baskıyı göz önüne alıp trajedisine sarılıyor ve (gülme hâli de dâhil) ortaya çıkan mizah ürününe “ayıplı mal” muamelesi yapıyoruz. Buradan baktığımızda trajik ile komik sonuçları yansıtan ‘Dünya Bu’nun güldürmeyişi de onun mizaha dair anlatısını gölgelemediği gibi niteliğinden de eksiltmiyor. Burada belki esas sorun dizinin saptamalara ve fikirlere bağlı kalacağını yeterince bildirmemesi. “Herkese hitap etmemesine” karşın kimseye bir mesaj gitmemesi! Dizinin adı ve senaryo ekibinin iddiası da bir hayal kırıklığına yol açıyor şüphesiz. Bates Motel Pro’nun daha sonra parodisini hazırladığı bir video kaydında “ama kafamız nasıl güzel” diyen ve geçtiğimiz yıl vefat ettiğini öğrendiğimiz Yunus Dönertaş gizemli bir abiden söz ediyordu. Dönertaş’ın anlatımına göre o abi “siz bunları mı içiyorsunuz” deyip sonrasında “güzelliği getirmeyi” taahhüt ediyordu. Dünya Bu da “siz bunlara mı gülüyorsunuz” enerjisiyle tüm bir mizahı geyik boynuzlarının kıskacına alarak daha sonra “güzelliği getireceğini” öne sürüyor.

* *

‘Dünya Bu’ katıla katıla güldürmeyen, duvarlarını “sen git Recep İvedik izle” seyirci kitlesinden tahkim etmesi muhtemel bir dizi. Kurmacaya mesafeli, olayları tekdüze değerlendirmek yerine olağan seyrinde sunup bu yönüyle sürprizleri esirgemeyen; skeç diline yatkın, alternatif ve dinamik bir iş. İşin güzel yanı kendine de alternatif olması ve geyiği tüm bölümlerine usturuplu bir biçimde yayması.

Yazıyı bağlarken dizinin giderek açıldığını, bavuldan daha nitelikli espriler saçıldığını not edelim. Özellikle ülke turizmini masaya yatırdıkları skeç epey güçlüydü ve âdeta “ülke bu” diyordu. Kumaş bu, makas bu, terzi bu… Kendin ölç kendin biç!

Bir yanıt yazın

E-posta adresiniz yayınlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir

slotbar
superbahis
timebet
tipobet
tumbet
vdcasino
vevobahis
bahiscom
casibom giriş
lidyabet giriş
lidyabet
jojobet
betmarlo giriş
marsbahis giriş
betcup giriş
bets10
Asyabahis
betmoon
betnano
limanbet
dinamobet
1xbet
nakitbahis
ngsbahis
bahigo
onwin
paribahis
perabet
piabet
pinup
pulibet
redwin
sahabet
bahigo
perabet
ngsbahis
onwin
bahiscom
paribahis
belugabahis
tipobet
piabet
pulibet
sahabet
bahigo
limanbet
makrobet
mariobet
meritking
mobilbahis
mostbet
cratosslot
sekabet
dinamobet
bahigo
perabet
ngsbahis
onwin
bahiscom
paribahis
belugabahis
tipobet
bahigo
onwin
bahigo
betcup
matbet
mariobet
mariobet
setrabet giriş
supertotobet giriş
tarafbet giriş
tipobet giriş
tulipbet giriş
tümbet giriş
vdcasino giriş
winxbet giriş
betpark
betroad
bets10
bettilt
betvole
casibom
casinomaxi
casinoper
dinamobet
grandpashabet
goldenbahis
holiganbet
hovardabet
imajbet
interbahis
jojobet
asyabahis
bahsegel giriş
bahsegel giriş
casibom giriş
betvole
casibom
bets10
casinomaxi
casinomaxi
casinoper
cratosslot
dinamobet
dumanbet
grandpashabet
betvole
casibom
bets10
casinomaxi
casinomaxi
casinoper
cratosslot
dinamobet
dumanbet
grandpashabet
superbetin
sekabet giriş
avcılar escort
esenyurt escort
bahçeşehir escort
beylikdüzü escort
bakırköy escort
halkalı escort
şirinevler escort
şişli escort
istanbul escort
esenyurt escort
avcılar escort
tuzla escort
tarafbet
betist giriş
showbet
xslot giriş
favorislot
barn festival
pragmatic slot oyunları
radissonbet
egt oyna
betmarlo
floating dragon oyna
bonus hunt" rel="dofollow">bonus hunt">bonus hunt
aresbet
tombala oyna
wild wild riches oyna
betibom
dog house megaways
diyarbet
diyarbet
diyarbet
diyarbet
wild west gold oyna
markaj giriş
trwin giriş
altıncasino
diyarbet
diyarbet
diyarbet
diyarbet
diyarbet
diyarbet
diyarbet
sugar rush oyna
hiperwin
sweet bonanza oyna
diyarbet
diyarbet
mrbahis
favorislot
markaj giriş
trwin
big bass bonanza oyna
gates of olympus oyna
egt oyna
favorislot
markaj giriş
trwin
betingo
bahisbudur
casi pol
casipol giriş
casipol giriş
casipol
casipol
romabet
mrbahis
casipol şikayetvar
casipol giriş
casipol twitter
casipol şikayet
casipol
casipol güncel giriş
casipol güncel
casipol giriş
casipol girişi
Deneme bonusu veren siteler
Deneme bonusu veren siteler
esenyurt escort
Bahis Siteleri
romabet
matadorbet
denizli escort
markajbet
asyabahis
slotbar
xslot
rexbet
romabet
sahabet
savoybetting
savoybetting
sekabet
setrabet
tipobet tarafbet sekabet süperbetin süpertotobet tulipbet tümbet vdcasino onwin onbahis oleybet norabahis neyine giriş
Pendik Escort
venüsbet
winxbet
orisbet
padişahbet
palacebet
paribahis
parmabet
perabet
piabet
pinup
polobet
pusulabet
redwin giriş
kordonbet
ultrabet
kralbet
kordonbet
ligobet
denizli escort
Deneme bonusu veren siteler
tuzla escort
avcılar escort
esenyurt escort
bahçeşehir escort
beylikdüzü escort
bakırköy escort
halkalı escort
şirinevler escort
şişli escort
istanbul escort
esenyurt escort
avcılar escort
Pendik Escort
Deneme bonusu veren siteler
Deneme bonusu veren siteler
esenyurt escort
Bahis Siteleri
romabet
matadorbet
ultrabet
tarafbet
betist giriş
showbet
xslot giriş
favorislot
barn festival
pragmatic slot oyunları
radissonbet
egt oyna
betmarlo
floating dragon oyna
bonus hunt" rel="dofollow">bonus hunt">bonus hunt
aresbet
tombala oyna
wild wild riches oyna
betibom
dog house megaways
diyarbet
diyarbet
diyarbet
diyarbet
wild west gold oyna
markaj giriş
trwin giriş
altıncasino
diyarbet
diyarbet
diyarbet
diyarbet
diyarbet
diyarbet
diyarbet
sugar rush oyna
hiperwin
sweet bonanza oyna
diyarbet
diyarbet
mrbahis
favorislot
markaj giriş
trwin
big bass bonanza oyna
gates of olympus oyna
egt oyna
favorislot
markaj giriş
trwin
betingo
bahisbudur
casi pol
casipol giriş
casipol giriş
casipol
casipol
romabet
mrbahis
casipol şikayetvar
casipol giriş
casipol twitter
casipol şikayet
casipol
casipol güncel giriş
casipol güncel
casipol giriş
casipol girişi
matadorbet
matbet
milanobet
milosbet
mobilbahis
mostbet
mrbahis
nakitbahis
extrabet
favoribahis
favorisen
gobahis
gorabet
grandpashabet
hilbet
ikimisli
imajbet
intobet
jasminbet
jetbahis
jojobet
klasbahis
betorspin
betpark
betpas
betper
betroad
betsat
bettilt
betturkey
betvole
casibom
casinovale
celtabet
dinamobet
discountcasino
dumanbet
elexbet
elitbahis